بازی صدم

بازی صدم
یه قل دو قل:
این بازی در مناطق مختلف ایران نام‌های مختلفی داشته و در هر کدام از مناطق با قوانین و مراحل گوناگونی اجرا می‌شود. اگرچه این بازی با دو نفر انجام می‌گیرد؛ اما با تعداد بیشتری هم می‌شود این بازی را انجام داد. ابزار اصلی بازی یه قل دو قل سنگ است. تعداد سنگ‌ها در روش‌های مختلف این بازی متفاوت است؛ اما معمول‌ترین آن پنج سنگ است. این سنگ‌ها بهتر است گِرد و به اندازهٔ تقریبی یک حبه قند باشد. یکی از افراد به قید قرعه آغازگر بازی می‌شود. قرعه در این بازی می‌تواند به این شکل باشد: افراد، پنج سنگ را بالا انداخته و دستشان را به گونه‌ای می‌گیرند که سنگ‌ها پشت آن فرود بیاید. هر کسی سنگ بیشتری روی دستش فرود آمد، آغازگر بازی است. مراحل این بازی در شهرهای مختلف کم و زیاد می‌شود که ما در اینجا برخی از عمومی‌ترین مراحل آن را می‌آوریم. این مراحل به توافق افراد قابل حذف و اضافه است. مرحلهٔ اول: بازیکن پنج سنگ را روی زمین می‌اندازد به انتخاب افراد دیگر یکی از سنگ‌ها را برمی‌دارد. در تمام مراحل این بازی برداشتن سنگ منتخب نباید موجب تکان خوردن سنگ دیگر شود. اگر این اتفاق بیفتد، بازیکن سوخته و بازیکن بعدی بازی خود را آغاز می‌کند. ما از اینجا به بعد هرگاه گفتیم سنگ منتخب، مقصودمان همین سنگی است که برای بالا انداختن از طرف افراد دیگر انتخاب می‌شود. پس از اینکه بازیکن سنگ منتخب را برداشت، آن را به هوا پرتاب کرده و یکی از سنگ‌ها را از روی زمین برداشته و پیش از آنکه سنگ منتخب روی زمین بیفتد، آن را با همان دستی که پرت کرده می‌گیرد. سه سنگ دیگر را هم به همین ترتیب برمی‌دارد. مرحلهٔ دوم: دوباره سنگ‌ها را روی زمین ریخته و به انتخاب افراد دیگر یک سنگ را برمی‌دارد. فراموش نکنید که برداشتن سنگ منتخب نباید موجب تکان خوردن سنگ دیگر بشود. در این مرحله سنگ منتخب را بالا انداخته و بازیکن دو عدد از سنگ‌های روی زمین را با همان دست جمع می‌کند و بعد هم پیش از آنکه سنگ منتخب به زمین برسد، آن را می‌گیرد. برای دو سنگ دیگری که روی زمین مانده، این کار را تکرار می‌کند. مرحله سوم: در این مرحله به همان روش عمل می‌شود؛ اما سنگ‌ها در دو سری جمع می‌شود. یک بار یک سنگ و بار دیگر سه سنگ برداشته می‌شود. مرحلهٔ چهارم: در مرحلهٔ چهارم به همان روش قبلی عمل می‌شود با این تفاوت که به یکباره هر چهار سنگ برداشته می‌شود. مرحلهٔ پنجم: در این مرحله باز هم سنگ‌ها روی زمین ریخته و یکی از سنگ‌ها انتخاب شده و رو به بالا پرتاب می‌شود. در این هنگام بازیکن یکی از سنگ‌ها را برداشته و سنگ منتخب را می‌گیرد. پس از آن دوباره سنگ منتخب را بالا می‌اندازد و سنگ قبلی را زمین گذاشته و در همان لحظه یک سنگ دیگر را برمی‌دارد. دوباره سنگ منتخب را به بالا می‌اندازد و سنگی را که در دست دارد با سنگ سوم عوض می‌کند. برای سنگ چهارم هم همین کار را انجام می‌گیرد. وقتی تمام سنگ‌ها در این مرحله تعویض شدند، سنگ منتخب را بالا انداخته و به یکباره همهٔ سنگ‌ها را جمع می‌کند. مرحلهٔ ششم: این مرحله مانند مرحلهٔ قبل است با این تفاوت که به جای اینکه یک سنگ برداشته و با آن را با سنگ دیگر عوض کنیم، دو سنگ را برداشته و جای آن را با دو سنگ دیگر عوض میکنیم. سپس دو سنگ عوض شده را در کنار دو سنگ دیگر گذاشته و همه را پس از بالا انداختن سنگ منتخب جمع می‌کنیم. مرحلهٔ هفتم: این مرحله هم مانند دو مرحلهٔ قبل است؛ با این تفاوت که ابتدا یک سنگ را برداشته و آن را با سه سنگ دیگر عوض می‌کنیم. بعد هم سنگ‌ها را زمین گذاشته و به یکباره همه را جمع می‌کنیم. مرحلهٔ هشتم: همهٔ سنگ‌ها را در دست گرفته و یکی را بالا انداخته و چهار تای دیگر را زمین گذاریم. پس از آن دوباره سنگ منتخب را بالا انداخته و هر چهار سنگ را از زمین جمع می‌کنیم. مرحلهٔ نهم: این مرحله بشکن نشکن نام دارد. فرد سنگ منتخب را بالا انداخته و یک سنگ را از روی زمین برمی‌دارد. وقتی سنگ منتخب را می‌گیرد، نباید به سنگی که در دست دارد بخورد؛ اما سنگ بعدی که برداشته می‌شود، باید به سنگ منتخب خورده و صدایی به گوش برسد؛ یعنی به اصطلاح بشکند. سنگ سوم نباید به سنگ منتخب بخورد و سنگ چهارم باید بخورد. مرحلهٔ دهم: در حالی که همهٔ سنگ‌ها در دستان شماست، یکی از سنگ‌ها را بالا انداخته و انگشت اشارهٔ خود را روی زمین کشیده و صدای بوسیدن درآورید. در برخی از مناطق به جای به زمین کشیدن انگشت اشاره آن را می‌بوسند. مرحلهٔ یازدهم: این مرحله آب‌پاش گلاب پاش نام دارد. سنگ منتخب را بالا انداخته و یک سنگ را از روی زمین برمی‌داریم. بعد دو سنگ را بالا انداخته و یک سنگ دیگر بر می‌داریم. پس از آن سه سنگی را که در دست داریم، بالا انداخته و سنگ چهارم را برمی‌داریم و در پایان چهار سنگی را که در دست داریم بالا انداخته و سنگ پنجم را بر می‌داریم.
وقتی که پنج سنگ در دستمان قرار گرفت، همه را بالا انداخته و کف دست را بر زمین می‌زنیم و دوبارهٔ همهٔ پنج سنگ را می‌گیریم. مرحلهٔ دوازدهم: در برخی از مناطق به این مرحله عروس می‌گویند. بازیکن انگشت اشاره‌اش را پشت انگشت میانی انداخته و به این وسیله این دو را به هم گره می‌زند. سپس با باز کردن انگشت شصت و این دو انگشت شکلی شبیه به یک پل یا دروازه روی زمین درست می‌کند. سنگ‌ها را روی زمین ریخته و به انتخاب افراد دیگر یکی را برمی‌دارد. افراد، یک سنگ را انتخاب می‌کنند که به عنوان سنگ آخر از زیر پل باید رد شود. حالا سنگ منتخب را بالا انداخته و یکی از سنگ‌ها را با یک ضربه از زیر پل رد می‌کند. سنگ‌های دیگر را هم رد کرده و در پایان سنگی را که به عنوان سنگ آخر انتخاب شده بود رد می‌کند. در هنگام رد کردن سنگ‌ها نباید سنگ‌ها به یکدیگر بخورند وگرنه بازیکن می‌سوزد. وقتی همهٔ سنگ‌ها از زیر پل رد شد، باید سنگی را که در دست داشته بالا بیندازد و همهٔ سنگ‌ها را به یکباره جمع کرده و سنگ را قبل از آنکه به زمین بخورد بگیرد. در برخی از مناطق این قسمت از بازی یه قل دوقل، به صورت سه مرحله‌ای انجام می‌شود. مرحله اولش به همین روشی بود که گفتیم. در مرحلهٔ بعدی سنگ‌ها باید با دو ضربه و در مرحلهٔ آخر با سه ضربه وارد دروازه شود. در این دو مرحله سنگ آخر با یک ضربه وارد می‌شود. مرحلهٔ سیزدهم: نام این مرحله را دیوار گذاشته‌اند. بازیکن دستی که با آن سنگ را به بالا پرتاب نمی‌کند، به شکل عمودی روی زمین می‌گذارد؛ مثل یک دیوار. سنگ‌ها را در مقابل دیوار که رو به کف دست هست، روی زمین می‌ریزد. در هر بار که سنگ منتخب بالا انداخته می‌شود، باید یکی از سنگ‌ها را برداشته و در آن طرف دیوار روی زمین بگذارد. این کار را که برای همهٔ سنگ‌ها انجام داد، دوباره سنگ منتخب بالا انداخته و همهٔ سنگ‌ها را جمع می‌کند. مرحلهٔ چهاردهم: آبشار نامی‌ است که برای این مرحله انتخاب شده است. در میان مراحل یه قل دوقل، آبشار سخت‌ترین مرحله است که در برخی از مناطق این مرحله وجود ندارد. در آبشار بازیکن نوک انگشتانش را روی زمین می‌گذارد؛ به گونه‌ای که دستش شکلی شبیه به یک سرسره درست کند. سپس همهٔ سنگ‌ها را با دست دیگرش روی قسمت داخلی آرنج گذاشته و رها می‌کند. حالا سنگ منتخب را بالا انداخته و دو تا از سنگ‌ها را جمع می‌کند. بعد از آن هم همین کار را برای دو سنگ دیگر انجام می‌دهد. در برخی از روش‌ها افراد دیگر معین می‌کنند که کدام دو سنگ با هم جمع شود. افراد برای سخت کردن این کار، دو سنگی را که از هم فاصلهٔ بیشتری دارد مشخص می‌کنند. مرحلهٔ پانزدهم: همه سنگ‌ها را بالا انداخته و دست را به گونه‌ای می‌گیریم که سنگ‌ها پشت آن فرود بیاید. بهتر است در این هنگام انگشت‌ها را با اندکی فاصله از هم باز کنیم تا سنگ‌ها در میان انگشت‌ها جا بگیرد. افراد دیگر یکی از سنگ‌ها را انتخاب می‌کنند. بازیکن باید باقی سنگ‌ها را به گونه‌ای روی زمین بیندازد که سنگ منتخب از پشت دستش روی زمین نیفتد. بعد از این که همهٔ سنگ‌ها را روی زمین انداخت، شروع به جمع کردن آنها می‌کند. در این مرحله هم نباید سنگی که پشت دستش قرار دارد، روی زمین بیفتد. مرحلهٔ شانزدهم: به این مرحله «بار» گفته می‌شود. بازیکن باید همهٔ سنگ‌ها را بالا بیندازد و دست را به گونه‌ای بگیرد که سنگ‌ها پشت آن فرود بیاید. به تعداد سنگ‌هایی که پشت دستش می‌ماند امتیاز می‌گیرد؛ هر سنگ صد امتیاز دارد. سقف امتیاز بازی از ابتدا مشخص می‌شود. این نکته‌ها را در بازی یه قل دوقل در نظر داشته باشید:_ در مرحله‌ای که نیاز به برداشتن و بالا انداختن یک سنگ هست، افراد دیگر سنگی را که باید بالا انداخته شود، انتخاب می‌کنند؛ البته در برخی از مناطق تمام انتخاب‌ها به عهدهٔ خود بازیکن است. شما هر کدام از این دو روش را که خواستید انتخاب کنید._اگر سنگ منتخب در کنار سنگ دیگری باشد، در هنگام برداشتن باید احتیاط کرد که آن سنگ دیگر تکان نخورد وگرنه بازیکن می‌سوزد. بازیکن در هر مرحله‌ای که سوخت، نوبت را به دیگری می‌دهد. وقتی دوباره نوبت او فرا رسید، از همان مرحله‌ای که سوخته بازی را ادامه می‌دهد._ مرحلهٔ بار که انجام شد، بازیکن دوباره از مرحلهٔ اول بازی را شروع می‌کند. بازی به قدری ادامه پیدا می‌کند که امتیازهایی که در مرحلهٔ بار گرفته می‌شود به سقف تعیین شده برسد._ فرض کنید سقف امتیاز پانصد باشد. ممکن است یک نفر موفق شود که سه مرحله بازی را تا مرحلهٔ بار برساند؛ اما در هر کدام از مراحل بارگیری تنها یک سنگ پشت دستش مانده و مجموع امتیازهایش سیصد شود؛ اما رقیب او در همان دفعهٔ اول به گونه‌ای بار بگیرد که هر پنج سنگ پشت دستش بماند و پانصد امتیاز بگیرد و برنده شود. در برخی از مناطق مرحله‌ای دیگر هم پس از تعیین برنده و بازنده وجود دارد. بازنده کف دستش را روی زمین می‌گذارد و برنده سنگ‌ها را پشت دستش می‌چیند.
بازنده باید سنگ‌ها را با همین حالت بالا بیندازد و با کف دستش آنها را بگیرد. اگر همهٔ سنگ‌ها را گرفت که هیچ؛ اما اگر این کار را نتوانست انجام دهد، برنده تنبیهی را برای او در نظر می‌گیرد. پیش از آغاز بازی می‌توان دربارهٔ تنبیه توافق کرده و یا اینکه به برنده اختیار بدهیم که هر تنبیهی دلش خواست برای بازنده در نظر بگیرد.