آیت الله سیدمحمدباقر صدر
سید محمدباقر صدر از برجستهترین فقیهان اصولی، مراجع تقلید، فلاسفه، نظریهپردازان و رهبر دینی شیعیان عراق در دو دهه آخر قرن چهاردهم قمری بود. از او گاه به لقب شهید خامس و سید ذبیح القفا نیز یاد میشود.
🌸ولادت:
سید محمدباقر صدر از خاندان صدر در ۱۰ اسفند ۱۳۱۳ برابر ۲۵ ذوالقعدة ۱۳۵۳ در شهر کاظمین به دنیا آمد.
پدرش سید حیدر صدرعاملی بود. مادرش دختر شیخ عبدالحسین آلیاسین بود.
پدربزرگش سید اسماعیل صدر از مراجع تقلید شیعه در نیمه اول قرن چهارده قمری بود. تبار او از فرزندان موسی بن جعفر الکاظم و از عالمان دینی بودهاند که در ایران، لبنان و عراق زندگی میکردند.صدردر ۳ سالگی پدرش را از دست داد و زیر نظر مادر و برادرش سید اسماعیل صدر قرار گرفت.
🌸اقامت در نجف:
در سال ۱۳۶۵ قمری که دوازده ساله بود به همراه برادرش سید اسماعیل به نجف رفت تا نزد استادان حوزه علمیه آن شهر به تحصیلات عالی بپردازد. او بخشی از سطوح را نزد برادرش آموخت. دوره عالی فقه و اصول را نزد سید ابوالقاسم خویی ،سیدمحمدروحانی و شیخ محمدرضا آل یاسین گذراند. فلسفه اسلامی (اسفار ملاصدرا) را از صدرا بادکوبهای آموخت و در کنار آن فلسفه غرب و نظرات فلاسفه غیرمسلمان را هم آموخت.گفته شده وی در دروس محمد تقی جعفری در این زمینه شرکت کردهاست.
او در فلسفه، اقتصاد، منطق، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز مطالعه و تحقیقاتی داشت. وی را میتوان بنیانگذار منطق استقرائی در حوزه دانست.
🌸فعالیتهای اجتماعی:
_تأسیس حزب الدعوه در سال ۱۳۷۷ هجری قمری
_همکاری با جماعة العلماء در نجف
_انتشار مجله الاضواء در سال ۱۹۶۱ میلادی
_حمایت از انقلاب مردم ایران به رهبری خمینی
_تحریم پیوستن به حزب بعث با صدور فتوا.
🌸مبارزات:
پس از درگذشت سید محسن حکیم، به دنبال یک نبرد طولانی با حزب بعث عراق به تدریج صدر به عنوان یک رهبر شناخته شده مورد توجه مردم قرار گرفت.
او به علت مبارزاتش با حکومت بعثی عراق بارها توسط حکومت عراق دستگیر و زندانی شد. در آخرین مرحله وی را در خانه خود زندانی کردند و از رفتوآمد مردم به خانه او بهطور جدی جلوگیری نمودند.
🌸کشته شدن:
سرانجام در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹ /۱۹ جمادیالاول ۱۴۰۰ سید محمدباقر صدر را دستگیر کردند و به بغداد بردند.
در زمان دستگیری از او خواستند این موارد را بپذیرد:
۱.از فتوای خود بر تحریم عضویت در حزب بعث برگردد و حکم به جواز آن دهد.
۲.از حزب الدعوه برائت جسته و فتوا به حرمت آن دهد.
۳.انقلاب ایران را تأیید نکند.
سید محمدباقر صدر اینها را نپذیرفت و در نهایت حکومت از او خواست که یکی از دو شرط اول یا دوم را بپذیرد تا از حصر بیرون آمده و زندگی عادی داشته باشد ولی این شرط نیز پذیرفته نشد.
سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ / ۲۲ جمادیالاول ۱۴۰۰وی و خواهرش بنتالهدی صدر به دستور صدام حسین کشته شدند. که پس از این اتفاق سید روح الله خمینی در پیامی ۳ روز عزای عمومی را برای شیعیان اعلام کرد.
🌸تدریس:
سید محمدباقر صدر به همراه سید محمدباقر حکیم و سید محمود هاشمی شاهرودی
سید محمدباقر صدر از بیست سالگی با تدریس کتاب کفایه الاصول، تدریس را آغاز کرد. از ۲۵ سالگی درس خارج اصول و از ۲۸ سالگی درس خارج فقه تدریس کرد.
🌸تالیفات:
آثار چاپ شده:
+اهل بیت: تنوع ادوار و وحدت هدف +اهل بیت: تنوع نقشها در عین یگانگی هدف
+فدک فی التاریخ
+غایة الفکر فی علم الاصول
+فلسفتنا (به فارسی ترجمه شدهاست)
+اقتصادنا (به فارسی ترجمه شدهاست)
+ماذا تعرف عن الاقتصاد الاسلامی
+الانسان المعاصر و المشکله +الاجتماعیة (به فارسی ترجمه شدهاست)
+البنک اللاربوی فی الاسلام
+دور الائمة فی الحیاة الاسلامیة
+الاسس المنطقیه للاستقراء (به فارسی و انگلیسی ترجمه شدهاست)